Ruimte voor autonomie? Ja! Maar hoe ver ga je?

Veel ouders van hoogbegaafde kinderen merken een sterke behoefte aan autonomie bij hun kinderen. Regels worden uitvoerig bediscussieerd. Ze willen meepraten en serieus genomen worden. Ze willen hun eigen weg bewandelen. Maar hoever ga je daarin mee? Soms moeten ze toch ook gewoon doen wat jij als ouder zegt?

"Ja" en "Nee".

Met "Ja" bedoel ik dat ook hoogbegaafde kinderen wel degelijk sturing nodig hebben. Ook zij moeten leren om sommige dingen gewoon te doen ook als ze daar helemaal geen zin in hebben, zoals bijvoorbeeld een zinvolle bijdrage leveren aan het huishouden. Zo leren ze verantwoordelijk gedrag. De kunst is om in de manier waarop je afspraken maakt, ruimte te bieden voor hun autonomie en bij het handhaven van de afspraken je te richten op hun groeiproces in plaats van in een machtsstrijd te belanden.

Hier zal ik in deze blog straks verder op ingaan, maar eerst wil ik toelichten waar ik op doel met "Nee":

Soms zetten kinderen terecht vraagtekens bij de door jou opgelegde regels. Veel regels en gewoontes hebben we omdat we het zo gewend zijn en omdat iedereen het zo doet; niet omdat ze direct passend zijn in onze specifieke situatie. Omdat hoogbegaafde kinderen vaak kritische, onderzoekende kinderen zijn, zullen ze regels niet zomaar klakkeloos aannemen (en eigenlijk is dat een prima eigenschap ook al is dat soms nogal vermoeiend). Regels moeten nut hebben. Bij het opvoeden van een hoogbegaafd kind ontkom je er niet aan om regels en gewoontes onder de loep te nemen en te onderzoeken wat het onderliggende doel of behoefte is. Waar gaat het precies om?
Ter illustratie: Regel: 01.00 thuis na een feest. Onderliggend doel: uitgerust zijn, of veiligheid of...... Vaak zijn en meerdere mogelijkheden om een onderliggend doel te bereiken en is de automatisch opgelegde regel niet altijd de best passende oplossing. In veel gevallen kunnen kinderen heel goed meedenken over hoe er aan een onderliggende doel voldaan kan worden. Aan het onderliggende doel valt niet te tornen, en dat snappen ze ook, maar de weg er naar toe kan op vele manieren.
Dat onderzoeken en afstemmen kost veel tijd en energie. (conflicten hebben over regels trouwens ook) Het goede nieuws is dat je, als je op deze manier naar regels kijkt en met respect naar elkaar luistert, een kind heel waardevolle levensvaardigheden meegeeft waar het de rest van zijn leven baat bij heeft.

Zoals gezegd betekent oog hebben voor de behoeften van kinderen absoluut niet dat we hen altijd hun zin moeten geven als ze ergens geen zin in hebben. Ook kritische, eigengereide, onderzoekende, intense kinderen zullen uiteindelijk gelukkiger zijn als ze leren om zich verantwoordelijk te gedragen en afspraken na te komen.

Tips voor het effectief maken en handhaven van afspraken:

1. Maak afspraken op een rustig moment in een prettig gesprek waarin ieder zijn gevoelens kan uiten.
   Ga bijvoorbeeld in plaats van een taak op te leggen een gesprek aan over de mogelijkheden waarop het kind bijdraagt aan het huishouden. Bijvoorbeeld door o.a. het gras te maaien.
2. Brainstorm over mogelijke oplossingen en kies een oplossing/tijd die voor beiden goed voelt.
   "Bijv.: Voor mij is het belangrijk dat het gras er netjes uitziet tijdens de barbecue volgende zondag. Wat zou voor jou een goede tijd zijn om het te maaien? enz. " 
3. Spreek een specifieke deadline af tot op de minuut nauwkeurig.
   Kies hierbij een moment waarop je in staat bent om te controleren of de afspraak is nagekomen en met voldoende ruimte om de taak alsnog te doen als het nog niet gebeurd is. Dus niet op het moment dat je net aan tafel wilt of andere dingen te doen hebt.
   Bijvoorbeeld: Afspraak: donderdag 16.00 uur is het gras gemaaid.
4. Ken kinderen goed genoeg om te weten dat ze zich niet altijd aan de deadline houden. Grasmaaien staat waarschijnlijk helemaal onder aan het prioriteitenlijstje. Handhaaf de deadline op ferme en vriendelijke manier. Houd ze verantwoordelijk. Dat houdt in:

• Houd opmerkingen neutraal en beknopt.
  Als donderdag om 16.00 uur het gras niet is gemaaid:  "Ik zie dat het gras nog niet is gemaaid. Ik wil graag dat je dat nu eerst even doet".
• In antwoord op bezwaren: “Wat was onze afspraak?”
• Bij verdere bezwaren: NIET praten, ga NIET in discussie. Zeker hoogbegaafde kinderen zijn heel goed in staat om precies die argumenten te bedenken waar je gevoelig voor bent. Laat je niet verleiden. Gebruik vriendelijke non-verbale communicatie: wijs bijvoorbeeld op je horloge, glimlach begrijpend, geef een aai over de bol en wijs nogmaals op je horloge. Heb geduld en vertrouwen. Waar het om gaat is dat je vriendelijk uitstraalt dat je verwacht dat hij het alsnog doet. Blijf in contact tot hij aan de slag gaat. Hoogbegaafde kinderen hebben over het algemeen een groot rechtvaardigheidsgevoel; vertrouw daarop.
• Als het kind gaat doen wat hij moet doen (ook al is het grommend en boos) bedank hem dat hij zich aan de afspraak houdt. Als hij te brutaal is kun je dat op een ander moment bespreken, maar niet nu.

Valkuilen:

Als een vooraf gemaakte afspraak niet concreet genoeg is wordt het handhaven lastig. "Donderdagmiddag" is te vaag. Als je het kind dan aanspreekt op zijn verantwoordelijkheid is er ruimte genoeg voor discussie (straks...) en als je daar aan begint.......

Vaak verwachten volwassenen dat kinderen hetzelfde verantwoordelijkheidsgevoel hebben als volwassenen en voelen we ons verontwaardigd als kinderen zich niet aan de afspraak houden. In werkelijkheid is het een leerproces. Kinderen zijn meestal helemaal niet geïnteresseerd in de taak die ze moeten doen. De toets, de afspraak met een vriend(in), er goed uit willen zien en dus nog even .....,  is vele malen belangrijker. De taak verdwijnt daarmee uit beeld. Dat betekent niet dat ze de taak niet hoeven te doen. Dat moeten ze wel. Zo leren ze verantwoordelijk gedrag. Maar je snijdt jezelf in de vingers als je ervan uitgaat dat ze het vanzelf gaan doen. Als je geluk hebt doen ze het vanzelf, maar meestal vereist dit de nodige sturing. 

De verleiding is misschien groot om vanuit je irritatie te veroordelen en te bekritiseren in plaats van neutraal bij je punt te blijven. Besef dat kritiek uiten, discussie en verzet oproept. Als jij vriendelijk en respectvol blijft en uitstraalt dat je ervan uitgaat dat hij zich alsnog aan zijn afspraak houdt, weet een kind zelf dat het niet klopt als hij zich niet aan de afspraak houdt. Zodra jij hem bekritiseert gaat hij op zoek naar uitvluchten, tegenargumenten enzovoort en verdwijnt het gevoel van verantwoordelijkheid naar de achtergrond. 

De aanpak in deze blog is overgenomen van Jane Nelsen. Haar manier van opvoeden heet "Positive Discipline" en sluit heel goed aan bij de aard van hoogbegaafde kinderen. In mijn ogen een aanrader voor iedereen die ferme, vriendelijke opbouwende sturing wil geven zonder straf.

Als je vragen hebt over het opvoeden van (hoogbegaafde) kinderen of als je wilt dat iemand even meedenkt over een prettige effectieve aanpak, neem dan gerust contact op met Buro Mare: www.buromare.nl

Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.

Hartelijke groet,
Marieke van der Zee

Hoe zorg ik voor de juiste voedingsbodem voor mijn hoogbegaafde puber?

De pubertijd is een overgangsfase naar volwassenheid, een woelige periode waarin bestaande patronen verschuiven. Pubers zijn minder afhankelijk geworden van hun ouders en richten zich veel meer dan voorheen op hun leeftijdgenoten. Dit betekent dat je hun gedrag en ideeën alleen nog kunt beïnvloeden vanuit authentiek contact en wederzijds respect.

Voor authentiek contact en wederzijds respect is het van belang om je bewust te zijn van je eigen drijfveren en blokkades en hoe je die (vaak onbewust) doorgeeft aan je kinderen.

Collega Nicoline van der Heijden verwoordt dit mooi als ze vertelt over haar eigen leerproces.


"Opvoeden; Op zoek naar de juiste voeding.
Woorden hebben naast een betekenis vaak ook een gevoelswaarde. 
Zo heeft het woord opvoeden voor mij een negatieve bijklank doordat het verbonden is aan woorden als: disciplineren, oordelen, bestraffen, macht uitoefenen, beter weten, verwijten. Dit heeft weer alles te maken met de manier waarop ik het aandeel van mijn vader in mijn opvoeding, vooral de pubertijd, heb ervaren. 
Om iets van het gedrag van mijn vader te begrijpen ga ik terug in zijn geschiedenis. 
Mijn vader werd geboren in 1918 in een arm arbeidersgezin dat 6 kindermonden te voeden had. Mijn vader was slim en hield van leren. Aan het einde van de basisschool kwam de ‘hoofdonderwijzer’ thuis langs om mijn opa ervan te overtuigen dat hij mijn vader naar het gymnasium moest laten gaan. Een weg van leren en ontwikkelen lag voor hem open. Mijn opa zei alleen: ‘dat is niet voor ons soort mensen’. Daar moest mijn vader het mee doen en dat verklaart veel van de houding waarmee hij de opvoeding van mijn broer en mij ter hand nam. Alleen waren de tijden inmiddels drastisch veranderd. Mijn broer en ik werden geboren in de jaren zestig in een intellectueel gezin dat geen geldzorgen had. De samenleving zinderde van nieuwe geluiden zoals vrijheid, creativiteit, gelijkwaardigheid. Wij waren ook slim en hadden daarnaast nog wat andere talenten die meer in de creatieve richting zaten en waar, in ieder geval mijn aandacht , meer naar uitging. Mijn vader kon zich niet voorstellen dat je met onze capaciteiten niet naar het gymnasium zou gaan. Mijn broer heeft het nog een jaartje geprobeerd maar ‘zakte toch af’ naar het VWO en leek ook daar af te zakken. Ieder jaar met zijn hakken over de sloot. Mijn vader en broer belandden in een jarenlange schoolprestatie oorlog. Geen goede cijfers had consequenties voor de krantenwijk, uitgaan en zo nog wat meer dingen. Allemaal ‘voor zijn eigen bestwil’. Mijn broer verzette zich tegen deze aanpak door overal tegenin te gaan. Waar mijn broer rebelleerde koos ik voor een andere strategie. Deze bestond er juist uit zo min mogelijk wrijving op te roepen. Ik oefende in onzichtbaar
zijn en deed netjes mijn best. Van een intrinsieke leerprikkel was geen sprake. Mijn goede cijfers waren een vrijbrief om met rust gelaten te worden. Onze vader had, dat weet ik zeker, het beste met ons voor. Alleen projecteerde hij zíjn verlangens en wensen op ons. Door de manier waarop hij dat deed kregen wij het gevoel dat we er zelf niet toe deden. Of we zelf niet konden beslissen over belangrijke zaken in ons eigen leven. We voelden ons niet gezien en niet gehoord. 
Toen ik zelf moeder werd merkte dat ik soms dingen uit mijn eigen opvoeding kopieerde; zaken die me in mijn eigen opvoeding hadden gekwetst of gestoord. Woorden gesproken voor ik er erg in had en reacties gegeven zonder er bij na te denken. 
Ik ging me verdiepen in de invloed van gedrag van ouders en leerkrachten op de groei en ontwikkeling van kinderen. Nu geef ik vanuit de kennis en inzichten die ik heb opgedaan tijdens mijn opleidingen in Systemisch Werk, Transactionele Analyse en Logosynthese trainingen aan ouders en leerkrachten waarin ik werk met de vraag: Hoe kunnen we onze eigen, vaak onbewuste gedragspatronen, gericht op eigen overleven, ombuigen naar beïnvloedingsstrategieën die er op gericht zijn onze kinderen te laten groeien vanuit zelfbewustzijn. 
Ook voor mezelf blijft dat nog dagelijks een spannend en machtig interessant gebied. En ook in mijn rol van trainer sta ik telkens voor dezelfde uitdagende vraag die iedere ouder en leerkracht bezighoudt: Hoe zorg ik voor de juiste voedingsbodem waardoor de ander kan gaan groeien vanuit zijn kern.”
Nicoline v.d. Heijden; trainer, coach en acteur.


Nicoline en ik geven samen trainingen aan ouders van hoogbegaafde pubers om hen verder te helpen in hun zoektocht naar de juiste voedingsbodem. Na deze 2-daagse training heb je meer inzicht in het gedrag van je hoogbegaafde puber en ben je in staat hier op een positieve manier invloed op uit te oefenen.

De volgende trainingen zijn op zondag 24 maart & 21 april 2013 en op zondag 13 oktober & 10 november 2013. Klik voor meer informatie op http://buromare.nl/training-opvoeden-van-hoogbegaafde-pubers

Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.

Hartelijke groet,
Marieke van der Zee

Is jouw hoogbegaafde kind soms ook zo bang?

Piekeren over de dood, nadenken over alles wat mis kan gaan, nachtmerries... veel hoogbegaafde kinderen worstelen met angst.

Angst is normaal en beschermt ons tegen gevaar. Vaak is het een gezonde reactie op "het onbekende". De meeste kinderen kennen een periode waarin ze bang zijn voor het donker of om door het bad putje te verdwijnen, enz. Deze angsten gaan meestal vanzelf weer over als ze meer grip krijgen op de situatie.
Omdat hoogbegaafde kinderen verder vooruit denken en de wereld vaak intens beleven kan angst voor hen een grote plaats innemen.

Als angst er gewoon mag zijn en onderzocht kan worden zal het kind er grip op krijgen.
Angst wordt groter als we erom lachen, als we de angst  bagatelliseren, en als we een kind als "overgevoelig" wegzetten. Angst wordt ook groter als wij ons laten meeslepen door hun angst, medelijden hebben en het kind te veel beschermen tegen het rotgevoel.
Natuurlijk zijn er situaties waarin een kind terecht bang is en het beschermd moet worden (bij werkelijk gevaar, misbruik enz.).

Aan ouders de soms lastige taak om een goede inschatting te maken en het juiste evenwicht te vinden.

Richtlijnen voor het omgaan met angst:

1. Lach niet uit, bagatelliseer of veroordeel de angst niet en praat de angst niet weg. 
2. Laat je aan de andere kant ook niet meeslepen door de angst en weersta de verleiding om over te beschermen.
3. Luister naar je kind als het vertelt waar het bang voor is en erken zijn gevoel. Als een kind jammert dat de hond zo eng is, bijvoorbeeld:  "je bent bang dat de hond je zal bijten en je zou willen dat de hond weg gaat." En als je kind heel bang is omdat je wel eens dood zou kunnen gaan en hij niet weet waar hij dan naartoe moet: "Je bent bang dat als wij doodgaan je helemaal alleen bent, en je zou willen dat wij voor altijd blijven leven".
   Soms is het voldoende om gevoelens te erkennen om angst te verminderen. 
4. Is alleen erkenning niet genoeg, help je kinderen dan om manieren te vinden om met hun angst om te gaan. Help meerdere mogelijkheden te onderzoeken zodat ze een keuze hebben. Als een kind bang is in het donker kun je bijv. vragen: "wat zou je het meeste helpen, een zaklamp, een bedlampje of je knuffel.
   Vertellen dat hij niet bang hoeft te zijn helpt niet, zoeken naar oplossingen wel. 
5. Laat je niet manipuleren door hun angst. Biedt steun maar los het niet voor hen op. Het is belangrijk dat ze zelf leren omgaan met hun angst ook al is dat soms ongemakkelijk. 
6. Moedig je kind aan om in kleine stappen met moeilijke situaties om te gaan. 

Tips om problemen te voorkomen:

• Door samen kinderboeken te lezen over omgaan met angst (voor kleine kinderen bijv. "Kikker is bang") ervaren kinderen dat ze niet de enige zijn die wel eens bang zijn.
• Kijk nog eens kritisch naar wat je kind allemaal op de televisie ziet.
  Veel televisieprogramma's staan bol van geweld en drama. Zelfs in Disneyfilms met leeftijdsadvies 'all'  gebeuren de vreselijkste dingen en ook het (jeugd)journaal  bestaat voor het grootste deel uit geweld en rampspoed. Vaak wakkeren al deze beelden en informatie veel angst aan. Op 5 jarige leeftijd had onze jongste aanzienlijk minder nachtmerries toen hij geen "smurfen" meer keek. Dat was nou niet het eerste waar ik aan had gedacht......
  Zeker voor hoogbegaafde kinderen is de keuze van tv programma's een aandachtspunt. Gezien hun intense beleving hebben de beelden vaak meer impact.  Bovendien kijken ze vaak op jongere leeftijd naar programma's voor oudere kinderen. Deze programma's voorzien in hun cognitieve behoefte (om te weten hoe de wereld in elkaar steekt) maar emotioneel kunnen ze dit niet altijd goed verwerken.
• Belast je kind niet met je eigen angsten. Als je kind vindt dat hij ergens aan toe is, en jij vindt van niet, werk dan samen in kleine stappen er naartoe dat hij het op een veilige manier kan doen, en laat los; in plaats van het te verbieden omdat jij er bang voor bent. Als je te bang bent, zorg dan dat je partner, een vriend(in) of familielid deze activiteit samen met je kind doet.
• Word je bewust van je eigen angsten en hoe vaak je je kind waarschuwt voor gevaar. Is dit in verhouding? Het is oké om (met mate!) je angst te bespreken met je kinderen, dit kan belangrijke informatie zijn, maar heb oog voor het effect ervan op je kind. Verwacht niet dat je kinderen dezelfde angsten hebben als jij. Door je kinderen te vertellen over hoe jij een angst overwon, bied je hen de geruststelling dat angst normaal is. 
• Forceer kinderen niet om dingen te doen die ze eng vinden zoals bijvoorbeeld een kind tegen zijn zin het zwembad in plonzen of een gillend kind op een paard zetten. Soms proberen ouders hun kinderen op deze manier over een drempel te helpen maar dit kan een levenslange angst tot gevolg hebben en sterke gevoelens van incompetentie oproepen. Zoek i.p.v. te forceren naar kleinere haalbare stapjes.

Deze blog is gebaseerd op "Positive Discipline A-Z (p.123-126) van Jane Nelsen, Lynn Lott en Stephen Glenn. De "Positive Discipline" boeken zijn een aanrader voor iedereen die een ondersteunend gezinsklimaat wil creëren en sluiten heel goed aan bij de aard van hoogbegaafde kinderen.

Wil je meer weten over het opvoeden van hoogbegaafde, intense kinderen kijk dan op www.buromare.nl

Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.

Hartelijke groet,
Marieke van der Zee

De valkuil van te veel discussie

Hoogbegaafde kinderen zijn nieuwsgierige, onafhankelijk denkers. Ze willen begrijpen waarom iets is zoals het is. Vaak zijn ze verbaal sterk en weten ze, als ze jouw ingeslagen weg niet willen volgen, feilloos die argumenten te kiezen waar je gevoelig voor bent. Ouders die veel uitleggen en veel woorden gebruiken kunnen in eindeloze discussies belanden over ...... eigenlijk alles....

Anders dan je misschien zou verwachten geldt ook voor deze verbale, autonome, kritische kinderen dat juist door minder woorden / minder uitleg te gebruiken, je vaak meer rust en duidelijkheid biedt.

Ik nodig je uit om eens een dag kritisch naar jezelf te luisteren. Hoeveel nutteloze woorden, oftewel woorden waar de kinderen zich niets van aantrekken, gebruik je per dag? Of luister eens hoe anderen eindeloos onderhandelen in de supermarkt, of hun kind in de speeltuin proberen over te halen mee naar huis te komen door uitvoerig uit te leggen waarom. Is het effectief?

Kinderen luisteren niet omdat ouders te veel praten.

Het is prima om een jong kind resoluut bij de hand te nemen bij een drukke kruising ook als het dat niet wil, of om een kind ondanks verzet in bad te zetten als het badtijd is. (grote kans dat er ook weer verzet komt als het uit bad moet). Kinderen hebben sturing nodig en leren zo wat er in bepaalde situaties nodig is. Het wordt pas respectloos als je gaat schreeuwen, mopperen, preken, smeken, commanderen of dreigen.  Dus:  pak gewoon vriendelijk en ferm die hand  i.p.v. te onderhandelen, te smeken of te dreigen. Stop met "tellen tot 3"; houd op met praten en ga in plaats daarvan handelen.

Nog een paar voorbeelden van handelen zonder te praten:

• Als kinderen met hun eten zitten te knoeien, zet dan het bord weg i.p.v. te blijven herhalen dat ze moeten stoppen met knoeien.
• In plaats van kinderen steeds weer te vragen om stil te zijn, kijk eens wat er gebeurt als je zelf wacht tot ze aandacht voor je hebben.
• Als je kind toch steeds weer met de bal in de woonkamer speelt, leg dan de bal weg i.p.v. jezelf telkens te herhalen dat hij buiten moet gaan spelen met de bal.
• In plaats van te mopperen dat ze hun autogordel om moeten doen, wacht met rijden tot de gordels vast zitten.

En natuurlijk de bekende valkuilen, die ik toch nog maar even noem omdat we er allemaal nog wel eens intuinen:

1. Je kinderen vragen iets te doen in situaties waarin je wilt dat je kind het gewoon doet.
   Wil je je autogordel even vastmaken? Kom je ontbijten? Wil je het licht even uitdoen?
   Het antwoord is vaak "Nee, nee, nee!"
   Duidelijker is : "Het is tijd om de gordels vast te maken!" of  "Het ontbijt staat klaar". "Als we het huis uitgaan, doen we de lichten uit" enz. Als je op deze manier met kinderen praat als ze nog jong zijn zullen ze meer dingen accepteren als de normale manier van doen, zonder het ter discussie te stellen. 
2. De kans dat je doordringt tot je kind is aanzienlijk groter als je oogcontact hebt. Naar boven roepen dat je kind iets moet doen, werkt vaak niet. Vanaf de bank instructies roepen naar je kind aan de andere kant van de kamer ook niet. Ook hier is handelen belangrijk. Door naar je kind toe te gaan bereik je sneller resultaat. 

De voorbeelden van deze blog zijn gedeeltelijk overgenomen van "Positive Discipline A-Z ( p. 4-5) van Jane Nelsen, Lynn Lott en Stephen Glenn. De "Positive Discipline" boeken zijn een aanrader voor iedereen die ferme, vriendelijke sturing wil geven zonder straf. Deze manier van opvoeden sluit heel goed aan bij de aard van hoogbegaafde kinderen.


Inspiratie opdoen en oefenen? Volg een training. Klik voor meer informatie op http://buromare.nl/training-ouders-hoogbegaafde-kinderen-regio-den-haag en klik door naar de gewenste training.

Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.

Hartelijke groet,
Marieke van der Zee

Tips en tools nummer 1: Richt je op wat je zelf gaat doen i.p.v. wat je kind moet doen.

Een tool die ik zelf erg heb leren waarderen is "Richt je op wat je zelf gaat doen i.p.v. wat je kind (niet) moet doen." In plaats van anderen te willen veranderen is het vaak effectiever om zelf anders met een situatie om te gaan.

In mijn vorige blog stond al een klein voorbeeldje van deze tool: nl. i.p.v. "Houd nou toch eens je mond" (richten op wat je kind moet doen) "Ik ben toe aan rust en ga zolang we onderweg zijn niet meer antwoorden". (richten op wat je zelf gaat doen).

Deel van cartoon van Pieter Leenheer ( met dank aan KPC-groep)

Waarschijnlijk pas je de tool al vaak bewust of onbewust toe. Het is de moeite waard om te kijken welke (lastige) situaties je nog meer op deze manier kunt ombuigen of begrenzen.

Hier volgen nog enkele voorbeelden om ideeën op te doen.

Het viel een moeder op dat ze voortdurend moest herhalen wat ze zei. Ze realiseerde zich dat haar kinderen helemaal niet luisterden. Ze dacht erover na en besloot het volgende te doen: Ze vertelde haar kinderen dat ze voortaan dingen nog maar 1 keer zou zeggen. Als ze vragen hadden, wilde ze die beantwoorden, maar ze zou de dingen die ze had gezegd niet meer herhalen. Ze hield zich aan haar eigen voornemen en merkte al snel dat haar kinderen beter gingen luisteren. Als ze iets niet hadden gehoord vroegen ze het aan een broertje of zusje. (Bron: Positive Discipline A-Z)

Mijn zoon kwam met een rothumeur uit school. Er zat hem duidelijk iets dwars. Wat, weet ik nog steeds niet, het lukte me niet om hem er verder mee te helpen. Toen ik hem 's avonds naar bed bracht zat hij me tijdens het voorlezen steeds pijn te doen. Ook nu lukte het niet om boven tafel te krijgen wat hem dwars zat  en bleef hij me pijn doen. Ik ben uit het bed gestapt en zei: ik vind het heerlijk om bij je te zijn en een boekje te lezen, maar ik wil geen pijn hebben. Ik ga nog even op de computer werken. Kom me maar halen als we zonder dat je me pijn doet een boekje kunnen lezen. Even later kwam hij me halen en hebben we gezellig gelezen en geknuffeld voordat hij ging slapen. Zijn "probleem" hebben we niet opgelost, maar hij leerde op een respectvolle manier dat iemand anders pijn doen niet de oplossing is.

Het viel een vader op dat zijn zoon zijn huiswerk uitstelde tot vlak voor zijn bedtijd en hij dan om hulp vroeg. Vader zei tegen zijn kinderen dat hij voortaan iedere dag tussen 19.00 en 21.00 uur beschikbaar was om te helpen bij het huiswerk maar daarna niet meer. De eerstvolgende keer dat zijn zoon om 21.30 om hulp vroeg glimlachte hij en zei vriendelijk: "ik weet dat je mijn hulp nodig hebt en ik wil je tussen 19.00 en 21.00 graag helpen, maar vandaag zal je het zelf moeten oplossen".
Het is als ouder zo verleidelijk om medelijden te krijgen en hem nog één laatste keer te helpen (- na hem eerst terecht te hebben gewezen). Toch leert je kind veel meer als je de kracht hebt om je aan je eigen besluit te houden. (Bron: Positive Discipline A-Z)

Driftbuien in de supermarkt kunnen worden voorkomen door de kinderen mee te nemen naar de auto op het moment dat het jengelen of de driftbui begint. Het enige wat ouders hoeven te zeggen is "zodra je er klaar voor bent gaan we de winkel weer in".

Soms is de verleiding misschien groot om jezelf te herhalen, je kinderen achter de vodden te zitten en uit te blijven leggen waarom ze iets (niet) moeten doen. Het vergt zelfdiscipline om te handelen zonder te preken en je besluiten ook echt uit te voeren.

Ik nodig je van harte uit om je de komende tijd te richten op wat je zelf kunt doen i.p.v. op wat je kind (niet) moet doen. Heb je een voorbeeld van hoe jij deze tool hebt ingezet? Deel het met ons en reageer op dit bericht. Soms kan het zo simpel zijn en moeten we alleen even op het idee komen....

Wie meer wil lezen over ferme, vriendelijke sturing zonder straf, raad ik de  "Positive Discipline" boeken van Jane Nelsen aan. Zij heeft voor iedere leeftijdscategorie een praktisch boek geschreven. Mijn blogs zullen vaak op haar boeken zijn gebaseerd.

Inspiratie opdoen en oefenen? Volg een training. Klik voor meer informatie op http://buromare.nl/training-ouders-hoogbegaafde-kinderen-regio-den-haag

Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.

Hartelijke groet,
Marieke van der Zee

De 5 criteria bij het opvoeden van hoogbegaafde kinderen

Zegt ook jouw omgeving dat je de hefitge emoties en het eigengereide gedrag van je hoogbegaafde kind gewoon 'stevig aan moet pakken'?  Laat je niet kisten. Hoogbegaafde kinderen hebben wel degelijk sturing nodig, maar 'stevig aanpakken' zal op termijn niet helpen. Er zijn effectievere manieren.

Hoogbegaafde kinderen zijn intense, gedreven, onderzoekende en onafhankelijke denkers. Mooie eigenschappen die essentieel zijn om tot grootste resultaten te komen. Toch vergt het van ouders heel wat energie en creativiteit om er mee om te gaan. Als kinderen bijv. weigeren te doen wat je zegt en je regels ter discussie stellen, kan die onafhankelijke manier van denken soms hoogst frustrerend uitpakken en is de kans groot dat je boos wordt en het afstraft. Mijn missie is dat we we de intense en innovatieve aard van hoogbegaafde kinderen als hun kracht kunnen (blijven) zien en manieren vinden om het in goede banen te leiden i.p.v. te 'corrigeren'. 

Het probleem waar ouders van hoogbegaafde kinderen vaak tegen aan lopen is dat de gangbare manier van opvoeden niet past bij de aard van hun kinderen. In onze maatschappij is straffen en belonen de meest gebruikte manier van opvoeden. Het doel is dat kinderen zich leren conformeren. Maar 'conformeren' botst met de creatieve, onderzoekende, onafhankelijke aard van hoogbegaafde kinderen. Straffen en belonen werkt vaak averechts.

 

Wat deze kinderen (naast voldoende cognitieve uitdaging waarin ze hun ei kwijt kunnen) nodig hebben is ferme, vriendelijke sturing waarin verwachtingen helder zijn en waarbij ze ondersteund worden om hun eigen passende weg te vinden. Er ontstaat een heel andere dynamiek als ouders, in plaats van te straffen of te belonen, zich richten op ‘leren’, het zoeken naar oplossingen en het helpen ontwikkelen van zelfdiscipline, verantwoordelijkheid en probleemoplossende vaardigheden. 

Overgenomen van Positive Discipline - Jane Nelsen

Grenzen stellen is niet het zelfde als straffen.
Vaak zijn mensen bang dat ze over zich heen laten lopen als ze geen straf meer geven. Straf geeft hen een gevoel van controle, zeker als het op de korte termijn werkt. Toch zijn er effectievere manieren om grenzen aan te geven, zonder straf.

Het verschil tussen straf en sturing.
In straf zit verwijt, schuld en veroordeling besloten en een diepgeworteld idee dat een kind moet boeten voor slecht gedrag om zich beter te gaan gedragen. Sturing daarentegen is respectvol naar het kind én naar jezelf én de situatie. Sturing voldoet aan de volgende 5 criteria:

·         Je bent én vriendelijk én ferm tegelijk

·         Je geeft het kind een gevoel van verbondenheid en ertoe te doen

·         Je leert het kind belangrijke vaardigheden en eigenschappen

·         Je nodigt het kind uit te ontdekken hoe bekwaam het is

·         Het is effectief op de lange termijn

Hieronder volgen een paar voorbeelden van het verschil in de praktijk:

 

Situatie	Straf	Vriendelijke en ferme sturing
Je kind speelt te wild met het speelgoed	Boos terechtwijzen: Stop daarmee!; je bent veel te wild. Zo gaat het stuk!!!	Je pakt het speelgoed, legt het weg en zegt vriendelijk “laat me maar weten wanneer je er rustig mee kunt spelen”. Als je kind zegt rustig te kunnen spelen maar wild blijft spelen, leg je het speelgoed alsnog weg en zeg je : “ik laat het je weten wanneer je het weer mag proberen.”
Je kind stelt de ene vraag na de andere en je hebt geen zin meer om erop in te gaan.	Boos: houd nog toch eens even je mond!	Ik ben toe aan rust en ga zolang we onderweg zijn niet meer antwoorden. (en je vervolgens niet laten verleiden om toch te antwoorden)
Je kind knoeit nogal tijdens het eten. De hagelslag ligt overal.	Boos: Knoeipot!Ruim het maar even op!!!	Wil je de hagelslag met de veger of met de stofzuiger opruimen? Kind :”doe jij het maar, jij wilt het toch schoon?!” Jij: vriendelijk en ferm: “dat is de keuze niet,  de veger of de stofzuiger, jij mag kiezen. Accepteer zijn frustratie, herhaal je punt op vriendelijke toon tot hij het doet. Ga niet in discussie

 

Woede en frustratie in reactie op je grens hoeft niet te betekenen dat je je kind respectloos hebt behandeld. Hoogbegaafde kinderen zijn gevoelige kinderen dus de kans is groot dat hun reacties heftig zijn.  “Nee” zeggen of bij je punt blijven in een situatie die daarom vraagt is respectvoller en liefdevoller dan ja zeggen in zo’n situatie. Respecteer de gevoelens van het kind, ga niet in discussie en blijf zelf vriendelijk en respectvol.


Vriendelijk zijn is iets anders dan toegeeflijk zijn. Hieronder het verschil:
 

Toegeeflijk	Vriendelijk
Het je kind naar de zin maken ten koste van jezelf of wat nodig is in de situatie	Respect hebben voor je kind én jezelf én de situatie. Grenzen stellen zonder verwijten en veroordeling.
Beschermen tegen teleurstelling en frustratie	Gevoelens valideren – ik zie dat je teleurgesteld bent ....
Redden	Vertrouwen hebben in het kind

De ene ouder is geneigd om alleen ferm (zonder ook vriendelijk) te zijn, een ander om alleen vriendelijk (zonder ook ferm) te zijn en vaak wisselen mensen van alleen ferm naar alleen vriendelijk en visa versa.  Het vergt een andere manier van kijken, creativiteit en oefening om zowel ferm als vriendelijk tegelijk te zijn.

In de komende blogs zal ik tools uitwerken over hoe je ferme, vriendelijke sturing kunt geven zonder straf. Het lastige van concrete opvoedtips is dat ze als ze uit hun context worden gehaald een onbedoeld eigen leven gaan leiden. Iedere tool kan je inzetten om een kind “de les te leren” of om een kind te ondersteunen om iets te leren. Er is een groot verschil tussen die twee en een kind voelt dat feilloos aan. Als je in het voorgaande voorbeeld speelgoed weglegt omdat het kind te wild speelt, kan je dit doen vanuit boosheid, verwijt en veroordeling en zal het als straf worden ervaren. Maar je kan het ook vriendelijk doen vanuit respect voor de situatie en het als leermoment inzetten. Een wereld van verschil.

Reflecteer daarom altijd of de manier waarop je een tool inzet voldoet aan de 5 eerder genoemde criteria:

• ben je én vriendelijk én ferm tegelijk
• geef je het kind een gevoel van verbondenheid en ertoe te doen
• leer je het kind belangrijke vaardigheden en eigenschappen
• nodig je het kind uit te ontdekken hoe bekwaam het is
• is het effectief op de lange termijn.
 

Wie meer wil lezen over ferme, vriendelijke sturing zonder straf, raad ik de  "Positive Discipline" boeken van Jane Nelsen aan. Zij heeft voor iedere leeftijdscategorie een praktisch boek geschreven. Mijn blogs zullen vaak op haar boeken zijn gebaseerd.

Inspiratie opdoen en oefenen? Volg een training. Klik voor meer informatie op http://buromare.nl/training-ouders-hoogbegaafde-kinderen-regio-den-haag


Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.

Hartelijke groet,
Marieke van der Zee

 

Vakantie tips voor de laatste vakantiedagen

Voor sommige hoogbegaafde kinderen zal de vakantie een fijne tijd zijn waarin ze eidenlijk hun ei kwijt kunnen in de dingen die ze zelf willen doen. Voor anderen is het moeilijker om een prettige invulling te geven aan die zee van tijd. Voor hen volgen hieronder een paar tips voor uitjes om de laatste dagen van de vakantie mee door te komen:

1. Leuke activiteiten en workshops in het Museon in Den Haag.
   Workshop edelstenen slijpen, knutsel een skelet in het atelier, maak je eigen watermolen, en nog veel meer.
   klik hier voor het activiteitenaanbod van het Museon.
2. Met zoekkaarten de natuur in.
   Stichting Veldwerk Nederland heeft meer dan 30 zoekkaarten ontwikkeld om de natuur te ontdekken.
   Bijv. zoekkaart "paddestoelen", "schelpen en slakken van strand en wad", "vlinders" enz.
   klik hier voor de website van Veldwerk Nederland voor allerlei leuke materialen om de natuur te ontdekken.
3. Natuurspeeltuin de Speeldernis in Rotterdam
   Lekker met water en modder knoeien, door bosjes en riet struinen, broodjes bakken bij het kampvuur, verstoppertje spelen en bijna niet te vinden zijn....
   klik hier voor de website van natuurspeeltuin De Speeldernis
4. Nationaal Park de Biesbosch
   Wij hebben veel plezier beleefd aan de excursies vanuit de bezoekerscentra in het Nationale Park de Biesbosch. Bij de bevervaartocht zaten onze kinderen zeer ingespannen uit te kijken naar bevers en we hebben er nog veel gezien ook.
   Klik hier voor de Biesboschagenda
5. Corpus in Oegstgeest.
   Voor wie geïnteresseerd is in het menselijk lichaam is Corpus een heel leuk en interessant museum. In kleine groepjes word je rondgeleid door 'het lichaam',oa. aan de hand van prachtige 3D filmpjes. Van te voren boeken is aan te raden om te voorkomen dat je lang moet wachten tot er plek is in een groepje. Na de rondleiding zijn er vele intereactieve spelletjes. Toegang vanaf 8 jaar.
   Klik hier voor de website
6. Space Expo NoordwijkVoor diegenen die alles willen weten over het heelal en de ruimtevaart.
   Klik hier voor de website
7. Oertijdmuseum in BoxtelHet grootste geologische museum van Nederland.
   Klik hier voor de website
8. Escher in het Paleis in Den Haag
   Leuk met speurtocht en computerspelletjes waar je je hersenen voor moet laten kraken.
   Klik hier voor de website met meer informatie
9. Het Legermuseum in DelftLeuk museum, met speurtocht, als ridder verkleed meedoen aan riddergevechten, stormbanen. Veel mogelijkheden om je lekker uit te leven.
   Klik hier voor de website.
10. De Spelerij in Dieren
    Ze omschrijven zichzelf als "De wonderlijkste speel- en ontdekplek van Nederland." In de "uitvinderij", een overdekte werkplaats, kun je van alles maken.
    Klik hier voor de website.
11. Science Centre Delft.
    Er is van alles te doen zoals: workshop bootjes maken, Cradle 2 Cradle hutten bouwen (bij mooi weer), piepschuim snijden (bij regen), demonstratie racen met gist in het Biolab. Iedere woensdagmiddag Het Uitvinderslab open.
    klik hier voor de website

Veel plezier gewenst.

Deze tips en meer kun je na lezen op http://buromare.nl/samen-leuke-dingen-doen