Angst is normaal en beschermt ons tegen gevaar. Vaak is het een gezonde reactie op "het onbekende". De meeste kinderen kennen een periode waarin ze bang zijn voor het donker of om door het bad putje te verdwijnen, enz. Deze angsten gaan meestal vanzelf weer over als ze meer grip krijgen op de situatie.
Omdat hoogbegaafde kinderen verder vooruit denken en de wereld vaak intens beleven kan angst voor hen een grote plaats innemen.
Als angst er gewoon mag zijn en onderzocht kan worden zal het kind er grip op krijgen.
Angst wordt groter als we erom lachen, als we de angst bagatelliseren, en als we een kind als "overgevoelig" wegzetten. Angst wordt ook groter als wij ons laten meeslepen door hun angst, medelijden hebben en het kind te veel beschermen tegen het rotgevoel.
Natuurlijk zijn er situaties waarin een kind terecht bang is en het beschermd moet worden (bij werkelijk gevaar, misbruik enz.).
Aan ouders de soms lastige taak om een goede inschatting te maken en het juiste evenwicht te vinden.
Richtlijnen voor het omgaan met angst:
- Lach niet uit, bagatelliseer of veroordeel de angst niet en praat de angst niet weg.
- Laat je aan de andere kant ook niet meeslepen door de angst en weersta de verleiding om over te beschermen.
- Luister naar je kind als het vertelt waar het bang voor is en erken zijn gevoel. Als een kind jammert dat de hond zo eng is, bijvoorbeeld: "je bent bang dat de hond je zal bijten en je zou willen dat de hond weg gaat." En als je kind heel bang is omdat je wel eens dood zou kunnen gaan en hij niet weet waar hij dan naartoe moet: "Je bent bang dat als wij doodgaan je helemaal alleen bent, en je zou willen dat wij voor altijd blijven leven".
Soms is het voldoende om gevoelens te erkennen om angst te verminderen. - Is alleen erkenning niet genoeg, help je kinderen dan om manieren te vinden om met hun angst om te gaan. Help meerdere mogelijkheden te onderzoeken zodat ze een keuze hebben. Als een kind bang is in het donker kun je bijv. vragen: "wat zou je het meeste helpen, een zaklamp, een bedlampje of je knuffel.
Vertellen dat hij niet bang hoeft te zijn helpt niet, zoeken naar oplossingen wel. - Laat je niet manipuleren door hun angst. Biedt steun maar los het niet voor hen op. Het is belangrijk dat ze zelf leren omgaan met hun angst ook al is dat soms ongemakkelijk.
- Moedig je kind aan om in kleine stappen met moeilijke situaties om te gaan.
Tips om problemen te voorkomen:
- Door samen kinderboeken te lezen over omgaan met angst (voor kleine kinderen bijv. "Kikker is bang") ervaren kinderen dat ze niet de enige zijn die wel eens bang zijn.
- Kijk nog eens kritisch naar wat je kind allemaal op de televisie ziet.
Veel televisieprogramma's staan bol van geweld en drama. Zelfs in Disneyfilms met leeftijdsadvies 'all' gebeuren de vreselijkste dingen en ook het (jeugd)journaal bestaat voor het grootste deel uit geweld en rampspoed. Vaak wakkeren al deze beelden en informatie veel angst aan. Op 5 jarige leeftijd had onze jongste aanzienlijk minder nachtmerries toen hij geen "smurfen" meer keek. Dat was nou niet het eerste waar ik aan had gedacht......
Zeker voor hoogbegaafde kinderen is de keuze van tv programma's een aandachtspunt. Gezien hun intense beleving hebben de beelden vaak meer impact. Bovendien kijken ze vaak op jongere leeftijd naar programma's voor oudere kinderen. Deze programma's voorzien in hun cognitieve behoefte (om te weten hoe de wereld in elkaar steekt) maar emotioneel kunnen ze dit niet altijd goed verwerken. - Belast je kind niet met je eigen angsten. Als je kind vindt dat hij ergens aan toe is, en jij vindt van niet, werk dan samen in kleine stappen er naartoe dat hij het op een veilige manier kan doen, en laat los; in plaats van het te verbieden omdat jij er bang voor bent. Als je te bang bent, zorg dan dat je partner, een vriend(in) of familielid deze activiteit samen met je kind doet.
- Word je bewust van je eigen angsten en hoe vaak je je kind waarschuwt voor gevaar. Is dit in verhouding? Het is oké om (met mate!) je angst te bespreken met je kinderen, dit kan belangrijke informatie zijn, maar heb oog voor het effect ervan op je kind. Verwacht niet dat je kinderen dezelfde angsten hebben als jij. Door je kinderen te vertellen over hoe jij een angst overwon, bied je hen de geruststelling dat angst normaal is.
- Forceer kinderen niet om dingen te doen die ze eng vinden zoals bijvoorbeeld een kind tegen zijn zin het zwembad in plonzen of een gillend kind op een paard zetten. Soms proberen ouders hun kinderen op deze manier over een drempel te helpen maar dit kan een levenslange angst tot gevolg hebben en sterke gevoelens van incompetentie oproepen. Zoek i.p.v. te forceren naar kleinere haalbare stapjes.
Deze blog is gebaseerd op "Positive Discipline A-Z (p.123-126) van Jane Nelsen, Lynn Lott en Stephen Glenn. De "Positive Discipline" boeken zijn een aanrader voor iedereen die een ondersteunend gezinsklimaat wil creëren en sluiten heel goed aan bij de aard van hoogbegaafde kinderen.
Wil je meer weten over het opvoeden van hoogbegaafde, intense kinderen kijk dan op www.buromare.nl
Als je de ideeën uit dit bericht waardevol vindt dan kun je ze helpen verspreiden via de buttons onder aan de pagina. Samen bouwen we aan een prettig passend opvoedingsklimaat voor hoogbegaafde kinderen.
Hartelijke groet,
Marieke van der Zee
Geen opmerkingen:
Een reactie posten